بررسی خاصیت اللوپاتیکی روی گیاه ارزن دستاورد تقدیری دوره اول پژوهشسرای دکترحسابی

یازدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید.
در این دوره از جشنواره تعداد 185 گروه به عنوان گروه های تقدیری در بخش های سمینارهای علمی، مسابقات و غرفه های نمایشگاهی به عنوان گروه های تقدیری برگزیده و معرفی شدند.
 بر آن شدیم تا با معرفی پروژه های گروه های تقدیری علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم.
  
مقطع: دوره اول
موضوع: بررسی تاثیر خاصیت اللوپاتیکی برخی گیاهان بر روی گیاه ارزن به عنوان علف هرز گیاه گندم به صورت رشد هم زمان
نام مدرسه: پژوهش سرای دکتر حسابی منطقه 13
نام استاد: خانم الهه نجفیان
دانش آموزان: فاطمه آبرودی، حسنا حبیبی باغی، ریحانه خوشنویسان


چکیده:
یکی از این عوامل که سبب کاهش محصولات کشاورزی و آسیب به آن ها می شود، علف های هرز هستند. برای از بین بردن علف های هرز روش های مختلفی وجود دارد. از جمله آن ها می توان به استفاده از آفت کش ها، استفاده از سموم کشاورزی اشاره کرد. هر یک از روش های فوق با وجود از بین بردن علف هرز مضراتی را همراه دارند؛ مانند اختلال در اکوسیستم های طبیعی، آسیب به بافت های گیاهی، تولید نوعی ماده سرطان زا و هزاران مشکل دیگر. برخی گیاهان دارای خاصیت اللوپاتیک هستند. این خاصیت به از بین بردن علف هرز کمک می کند. در این پروژه از خاصیت اللوپاتیک گیاه گشنیز و عدس بر روی رشد علف هرز گیاه گندم  (ارزن)  استفاده می شود. به طوری که گشنیز و عدس آسیبی به گندم وارد نکنند و در عین حال از رشد ارزن جلوگیری شود. توسط این پروژه با شناخت خاصیت اللوپاتیک (خاصیت بازدارندگی شیمیایی یک گونه بوسیله گونه ی دیگر) و استفاده از آن برای جلوگیری از رشد علف های هرز و به جای آفت کش ها و سموم گیاهی، سبب ارتقای سطح کشاورزی، کاهش استفاده از سموم کشاورزی و آفت کش ها می شویم علاوه بر اینکه استفاده از خاصیت اللوپاتیک گیاه بسیار مقرون به صرفه است و کم ترین آسیب را به گیاه و محیط زیست وارد می کند.

نتیجه گرفته شد رشد عدس بر رشد گیاه گندم تاثیر نمی گذارد اما مانع رشد علف هرز آن یعنی ارزن می شود. پس ما با انجام آزمایشات متعدد و کاشت چهار گیاه (گشنیز، عدس، گندم، ارزن) با ترتیبی خاص، به این نتیجه رسیدیم که این خاصیت اللوپاتیک گیاهان گشنیز و عدس مانع رشد علف هرز (ارزن) شده است، ولی بر روی رشد گیاه گندم تاثیری ندارد. گندم گیاهی است با رشد سریع اما وجود علف هرز آن (ارزن) در کنارش از سرعت آن کم می کرد با این وجود با استفاده از عدس و گشنیز از رشد ارزن جلوگیری نموده و به رشد گندم کمک شد. عدس تاثیر بیشتری بر روی ارزن داشت و میزان طول ساقه آن در گلدان حاوی عدس کم تر از میزان آن در گلدان دارای گشنیز بود. رشد آن به تنهایی در کنار گندم بسیار بیش تر بوده و هم چنین از میزان طول ساقه گندم کاسته است.

روش شناسی
ابتدا سعی شد تا آزمایش طوری طراحی شود که بررسی خاصیت اللوپاتی گیاه گشنیز و عدس بر روی علف هرز گیاه گندم (ارزن) به صورت رشد هم زمان میسر گردد.
سپس بعد از جمع آوری اطلاعات کافی در تاریخ 14/11/94 بذر ها کاشته شدند.
در ابتدا پنج گلدان دقیقاً هم اندازه و مشابه به طول 5/12 سانتی متر و عرض 5/9 سانتی متر و ارتفاع  5/11 سانتی متر تهیه شد. در آن پنج گلدان بذر ها به شرح زیر تقسیم بندی شدند:
1- گندم وارزن
2- گندم وعدس
3- گندم و گشنیز
4- گندم وارزن و گشنیز
5- گندم و ارزن و عدس

در مرحله بعد گیاهان  (گندم-ارزن-گشنیز-عدس) به ترتیبی که ذکر شد کاشته شد .هر روز ضمن آبیاری به مقداری مساوی و شرایط محیطی یکسان، اندازه گیری طول ساقه گیاهان و شمارش تعداد بذر های رشد کرده و تعداد برگ های آن ها نیز انجام شد.
سپس یادادشت ها و ارائه جداول و مقایسه هایی صورت گرفت.
در انتها برای اطمینان بیشتر مراحل ذکر شده دوباره تکرار شد (آزمایش دوباره تکرار شد).
در هر دو دفعه آزمایش، بذر گیاهان به صورت جداگانه برای اثبات رشد بذر ها و گیاهان کاشته شد.

نتیجه گیری:
امروزه راه کارهای بسیاری برای حل مشکلات مختلف ارائه می شود و با پیشرفت علم و افزایش سطح سواد و دانایی مردم به تعداد این راه حل ها افزوده می شود. اکنون با افزایش روز افزون جمعیت نیاز به محصولات کشاورزی نیز افزایش پیدا می کند و تامین نیاز های غذایی از جمله نگرانی های دنیای امروز محسوب می شود. همین موضوع باعث ارائه راه های بسیاری برای مبارزه و مقابله با آفات و رشد علف های هرز که خسارت های بسیاری را برای گیاه ایجاد می کند و یکی از مشکلات بزرگ در صنعت کشاورزی است شده است. بسیاری از این راه حل های ارائه شده خطراتی را به دنبال دارند که گاهی استفاده از آن ها عواقب جبران ناپذیری را با خود به دنبال می آورد.

برای اطمینان از عملی شدن پروژه چندین بار بر روی هر پنج گلدان آزمایش انجام شد. اکثر گیاهان دارای خاصیت اللوپاتیک هستند اما میزان آن در گیاهان مختلف، متفاوت است.
در انجام این پروژه به مشکلاتی از قبیل: کمبود امکانات، دیر رشد کردن بذر ها و یا رشد نکردن آن ها به دلیل مساعد نبودن آب و هوا بر خوردیم که بعد از دوبار آزمایش با گیاهان خرفه و فلفل، گیاه اللوپاتیکمان را عوض کردیم و گشنیز و عدس کاشتیم و با تلاش و صبر و پشتکار توانستیم پروژه را به اتمام برسانیم.

خاصیت اللوپاتیک بدون آسیب رساندن به خود گیاه و محیط زیست، علف های هرز را از بین می برد. هدف اصلی از اجرای این پرژه کاهش استفاده از سموم کشاورزی و آفت کش ها، افزایش کیفیت کشاورزی، حفظ اکوسیستم های طبیعی و حفظ منافع اقتصادی است زیرا استفاده از این خاصیت طبیعی بسیار مقرون به صرفه است.

برای مشاهده مجموعه فایل های ضمیمه اینجا کلیک کنید.
  
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه و تنظیم: نسرین صادقی